ارتباط ایثار با برخی از دیگر مفاهیم اسلامی

ارتباط ایثار با برخی از  دیگر مفاهیم اسلامی

ایثار و جهاد

در آئین ما، ایثار و جهاد، سابقه درخشان و گاهی منحصر به فرد دارد. ایثارگری های پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) و یاران باوفایش، ایثارگری های حضرت سیدالشهداء(ع) و حضرت عباس(ع) در نهضت عاشورا، ایثارگری های ملت قهرمان ایران در دفاع مقدس، از نمونه های ایثار و جهاد هستند. همان طور که خداوند در آیه 95 سوره نساء از منزلت ایثار و جهاد خبر می دهد. «از خودگذشتگی، ایثارها و نثارهایی که مسلمین در جنگ های صدر اسلام از خود نشان می دادند، همگی برخاسته از تنبه و توجه آنان به جایگاه جهاد بوده است مطرح بودن عنوان بدریون ( کسانی که در اولین جنگ رسمی اسلام یعنی بدر، شرکت کرده بودند) به عنوان یکی از ملاک ها و معیارهای فضیلت نیز ناشی از همین تنبه و توجه بوده است.»

ایثار و زهد

آنچه زاهد را به این مقام رسانده، ایثار است. ایثار زاهد، از آن جا قابل تأمل است که بر مبنای اخلاص بنا گردیده است. «زاهد از آن جهت ساده و بی تکلف و در کمال قناعت زندگی می کند و برخود تنگ می گیرد که دیگران را به آسایش برساند. او آن چه دارد به نیازمندان می بخشد زیرا قلب درد آشنای او آنگاه به نعمت های جهان دست می یازد که انسان نیازمندی نباشد. او از این که نیازمندان را بخوراند و بپوشاند و به آنان آسایش برساند بیش از آن لذت می برد که خود بخورد و بپوشد و استراحت کند. او محرومیت و گرسنگی و رنج و درد را از آن جهت تحمل می کند که دیگران برخوردار و بی دردسر زندگی کنند.»

ایثار و کرامت

کرامت یکی از فضائل اخلاقی است که فرد ایثارگر، شرایط احراز چنین فضیلتی را نصیب خویش می سازد. استاد علامه «جوادی آملی» در تعریف «کریم» می گوید: «روح بزرگوار و منزه از هر پستی را کریم گویند.» و مولای متقیان حضرت علی(ع) می فرماید: «الکرم الیثار العرض علی المال: یعنی کریم، با مال، ایثار آبرو می کند.» ایثار و گذشت راهی است که چه زن و چه مرد، می توانند با طی آن، به کرامت برسند، پس این راه، راهی است پیمودنی. اگر کسی به مرز کرامت رسید، عبادت های او هم، رنگ دیگر پیدا می کند و روحاً کریم می شود.

ایثار و آبرو

انسان های ایثارگر، نه تنها جان و مال، بلکه آبروی خویش را در راه پاسداری و صیانت از عقیده گرو می گذارند. این ایثار به افراد به خصوصی نیز تعلق می گیرد و براساس میثاقی به وجود می آید که ایثارگر، با خود و خدای خود بسته است. این حدیث از حضرت علی (ع) است که می فرماید: «الجود حارس الاعراض» یعنی : بخشندگی، نگه دار آبروست. ایثار و طبیعت جهان طبیعت به ما درس می دهد، در آیات 35- 32 سوره کهف هنگامی که توصیف آن باغ های پر برکت را می خوانیم می گوید: «ولم تظلم منه شیئا» آن باغ ها هیچ گونه ستمی در تقدیم ثمرات خود به جهان انسانیت نداشتند، ولی درباره صاحب آن باغ می گوید: «و دخل جنته و هو ظالم لنفسه : و درآمد به باغ خویش در حالی که ستم کننده بود به خویشتن.» جهان آفرینش صحنه ایثار است و بذل و بخشش، زمین آن چه را در اختیار دارد به گیاهان و حیوانات ایثار گونه تقدیم می کند، و درختان و گیاهان تمام مواهب خویش را در اختیار انسان ها و جانداران دیگر می گذارند، .... این نظام آفرینش است. ولی انسان می خواهد همه مواهب را به خویش اختصاص دهد و حق دیگران را برباید و در همین حال می خواهد گل سرسبد این جهان باشد.