انواع ایثار (قسمت ششم)
انواع ایثار (قسمت ششم)
4- شهادت
شهادت در راه خدا و در راه عقیده از دیگر موضوعاتی است که ذیل مفهوم ایثار قرار می‌‌گیرد و مرتبهای عالی از ایثار محسوب می‌شود. شهادت در حقیقت یعنی: «مجموعه باورها، آگاهی ها،آداب و اعتقادات و اعمالی که موجب وصول انسان به عالی ترین درجه کمال، یعنی مرگ آگاهانه در راه خدا می شود[1]».
شهادت، یکی از جلوه های باشکوه ایثار است که در فرهنگ اسلامی ( به وی‍‍ژه تشیع ) جایگاه رفیعی دارد. و همواره در طول تاریخ بشریت، بستر صعود و تعالی انسان های بزرگی را فراهم کرده است. شهادت، این مرگ پر افتخار، آرزوی دیرینه هر مؤمن راستین و پلکان شهود هر عارف مخلصی استچه ارزشی بالاتر از اینکه انسان جانش را در راه رضای خدا به تاراج گذارد. خداوند نیز برای این افراد به لحاظ این فعلشان ارزش زیادی قائل می‌شود و آنها را در قرآن کریم، تکریم میکند و از آنها به بزرگی یاد میکند. سبک بالی که همچون مرغی که برای نجات جوجه‌هایش، خودش را به آتش می‌زند، آنها نیز برای رهایی بندگان از چنگال ظلم و ستم در میدانهای آتش و جهاد و جنگ تمام دردها و رنج‌ها را با میل و رغبت به جان خریدند و از همه چیزشان گذشتند، از خانه و کار و زندگی و اهل و عیال گذشتند تا نعماتی مثل امنیت و استقلال را برای کشورشان و برای بندگان خدا به ارمغان آورند. و البته خدا نیز اجر آنها را به طور کامل می‌دهد تا آنجا که می‌فرماید: « بل احیاءٌ عند ربهم یرزقون» و اگر این مرتبه از ایثار در جامعه نبود، نه امنیتی بود و نه عالمی تا در سایة این امنیت کسبِ علم کند، و نه هیچ مقولة مثبت دیگری. البته بعضی از این نوع ایثارها- شهادت ها- از ارزش بیشتری بر خوردارند. که از جملة آنها می‌توان به ایثار أمیرالمؤمنین(ع) نسبت به پیامبر (ص) در لیله‌المبیت[2] اشاره کرد که ایشان در بستر پیامبر خوابیدند، در حالی که احتمال کشته شدنشان بسیار زیاد بود و خدا نیز در قرآن به این موضوع چنین اشاره میکند: «و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله و الله رئوف بالعباد»[3] و ازمردم افرادی هستند که جانشان را در راه رضای خدا به تاراج می‌گذارند و خدا نسبت به این بندگانش بسیار رئوف است. و هم ایشان که شهادتش، جهان را منقلب کرد، شهادت را چنین توصیف کرده است: «بهترین مرگ ها، کشته شدن در راه خدا است، قسم به آن کسی که جان پسر ابی طالب در دست اوست، هزار ضربه شمشیر بر من آسان تر است، تا مرگ در بستر در غیر طاعت پروردگار.»
این افراد آنقدر ایثارگر هستند که حتی اگر موقعیت اجتماعیشان هم به مخاطره افتد، باز رضای خدا را بر رضای خلق و موقعیت اجتماعیشان ترجیح می‌دهند. «یجاهدون فی سبیل‌الله و لا یخافون لومه لائم» (در راه خدا جهاد و تلاش بی‌دریغ می‌کنند و از سرزنشِ سرزنش کننده ابایی ندارند).
